Savunma Bakanları toplantısının ardından, Türkiye – Suriye Dışişleri Bakanları toplantısı bekleniyor ancak hep üzerinde durarak vurguluyorum: İran ile anlaşmadan Suriye ile uzlaşmak mümkün olmaz.
Zaten bugün rejim yanlısı ElVatan Gazetesi, “Dışişleri Bakanları Toplantısı hakkındaki haberlerin asılsız olduğunu” duyurdu. Ve sanıyorum ki, çok yakında İran Devlet Başkanı İbrahim Reisi ile Türkiye Devlet Başkanı konuyu görüşecekler. Türkiye, bu pazarlıkta İran’ı araya sokmak istemese de İran bu konuda ısrarlı çünkü eli güçlü.
Suriye’de asıl askeri varlığı olan Rusya değil İran’dır. Suriye Rejimi için İran Rusya’dan daha önemli. Rusya, Ukrayna Savaşı nedeniyle bazı hava savunma sistemlerini geri çekti ve İsrail’in Suriye’ye karşı hava saldırılarına sürekli sessiz kalıyor. Bir başka hatırlamamız gereken husus, Rusya’yı Suriye’ye girmeye ikna eden İran Kudüs Kuvvetleri Komutanı Kasım Süleymani’dir.
Ortada zor bir Uzlaşma Pazarlığı var. İran, en az Türkiye kadar Suriye’nin geleceğinde etkin olmak istiyor. İran, Türkiye ile Suriye konusunda uzlaşmak için, Suriye’nin yeniden imarında rol almak isteyecektir ve bu da İran’ın ABD tarafından kuşatılmışlıktan kurtulması ve üzerindeki ambargoları hafifletmesi demektir.
İşler bu şekilde gittiği takdirde, Türkiye Rusya ve İran Suriye aynı safta ve ABD ile Batının tam karşısında olacaktır. Büyük Ortadoğu Projesi’nin zaten en kilit ülkesi Suriye idi. Suriye, diğer hiçbir ülke ile kıyaslanamayacak şekilde paylaşılması en zor olan ülkedir. Bu konuda hiç kimse alacağı paydan tam anlamıyla memnun olmayacaktır.
Bırakalım tepedeki pazarlıkları, Ortadoğu’da asıl uzlaşma sahada gerçekleşir ve silahsız, kuvvetsiz gerçekleşmez. Bu konuda Suriye sahasındaki yerel halkı ve tecrübelerini dikkate alan hiç yok. Suriye ile uzlaşma meselesi ne İktidarın ne de Muhalefetin öyle kısa vadede çözebileceği bir sorun değil.
Bu işin pekala kolay bir çözümü var ve bu da Mustafa Kemal’in çözümüdür. Bunu da anlayacak ve dinleyecek olana anlatmak lazım. Şimdi herkes konunun uzmanı…
