22 Ekim 2014 tarihinde Geçici Koruma Yönetmeliği yayınlandı. Suriye’deki olaylar nedeniyle 28 Nisan 2011 tarihinden itibaren Türkiye’ye gelen söz konusu şahıslar Geçici Koruma altına alınmıştır.
Geçici Koruma dâhil Türkiye’deki iltica usullerine yönelik sorumlu kurum Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’dür. Türkiye’ye giriş yapan bütün Mültecilerin isimleri, temel bilgileri, parmak izi ve fotoğrafları ile temel ihtiyaçları kayıt altına alınmaktadır.
Türkiye’deki mülteci kamplarının idaresinden Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) sorumludur. Türkiye’de 22 Barınma Kampı vardır. Kamplara yerleştirme işlemi, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ile koordinasyon içinde yapılmaktadır. Urfa (105B), GaziAntep (39B), Kilis (35B), KahramanMaraş (24B), Hatay (20B) en önemli illerdir. Toplam 255B kişi kamplarda yaşamaktadır.
Geçici Koruma altındaki Mülteciler, bulundukları ilden bir başka ile seyahat ederken İzin Belgesi almak zorundadır ve bir başka ülkeye çıkış ve tekrar giriş yapamazlar. Kesin çıkış yapacaklar kayıtlarını sildirmek durumundadır. Mülteciler, zorla tekrar kendi ülkelerine gönderilmezler.
Geçici Koruma altındakilerin çocukları ilk ve ortaöğretim imkânlarından ücretsiz olarak faydalanırlar. Mülteci kamplarında Arapça temelli Geçici Eğitim Merkezleri oluşturulmuştur. Kentlerde yaşayanlar için bu eğitim yılıyla birlikte Suriyeli çocukların Okul Öncesi Eğitim’den başlayarak normal okullarda okuması ve Dil Desteği alması amaçlanmıştır.
Suriyeli Gençler, C1 Türkçe Dil düzeyine sahip olarak Üniversitelerde Yabancı Öğrenci Sınavı’nı geçmek kaydıyla harçsız olarak eğitim görebilirler. Üniversiteye girecek Mülteciler için bazı illerimizde Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından özel TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezleri) açılmıştır.
Geçici Koruma Altındakiler, Halk Eğitim Merkezleri’nde ücretsiz olarak Dil ve Meslek Eğitimi kurslarına katılabilirler.
Geçici Koruma Altındaki Mülteciler, 6 ay süreyle Türkiye’de bulunmuş olmak kaydıyla E-Devlet üzerinden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurarak Çalışma Başvurusu yapabilirler. Bu oldukça basit bir süreçtir. Mevsimlik tarım ve hayvancılık işleri için başvuru gerekmez.
Geçici Koruma Altındaki Mültecilerin Tedavi Hizmetleri, Sağlık Bakanlığı bünyesindeki kurumlarda ücretsizdir. Acil Hizmetler zaten herkes için ücretsizdir. Mülteciler, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarından yardım alabilirler.
Mültecilere ailedeki kişi sayısına bağlı olarak 600-900 TL arasında sadece Kış Mevsimi için destek verilir. Bugüne kadar 64 bin aileye destek verilmiştir. İhtiyaç duyduklarında Barolardan ücretsiz Avukat desteği de alabilirler.
Bir Türk ile bir Mülteci veya İki Mülteci resmi makamlara başvurarak evlenebilirler. Yeni doğumlar kayıt altında olmalıdır ancak Türkiye’de doğmak Türk Vatandaşlığı hakkını doğurmaz.
Gönüllü olarak ülkelerine dönmek isteyenler dönebilirler. Nitekim ElBab Operasyonu sonrasında Azez, Cerablus ve ElBab kentlerine ve bağlı köylere çok sayıda geri dönüş olmuştur.
Türkiye’den bir başka üçüncü ülkeye yasal olarak yerleştirme işlemleri Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ile Göç İdareci Genel Müdürlüğü işbirliği ile yürütülmektedir. Ancak bu konuda gözle görülür bir ilerleme sağlanmamıştır.
Türkiye’deki kayıtlı Mülteci sayısı bu yılın Şubat rakamlarına göre 2 milyon 900 bin civarındadır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, bu tarihe kadar sığınmacılar için yaklaşık 25 Milyar dolar harcamıştır. Yabancı ülkelerin katkısı ancak 526 Milyon dolardır.
