Kuran’da Değişim

Allah, Hz Muhammed’e bildirdiği bazı Kuran esaslarını sonradan başka ayetlerle değiştirmiş ve buna Kuran bilimlerinde Nesih ismi verilmiştir. Bazı İslam bilginleri Nesih olayını reddetmekle birlikte, çoğunluk Neshin varlığını kabul etmiştir.[1]

Bu konuda açık ayetler ve örnekler vardır :

& 101> Biz bir ayetin yerine başka bir ayet getirdiğimiz zaman; Allah ne indirdiğini bilirken, “Sen uyduruyorsun” derler. Hayır, çokları bilmiyor. 102> De ki : “İnananları sağlamlaştırmak, Müslümanlara yol gösterici ve müjde olmak üzere; onu kutsal ruh Rabbinden hak ile indirdi. «Nahl/073/MK/16»

& 106> Biz bir ayeti neshedecek (yürürlükten kaldıracak) veya unutturacak olursak, ondan daha iyisini veya benzerini getiririz. Allah’ın herşeye güç yetireceğini bilmez misin? «Bakara/090/MD/2»

Kuran’daki nesih konusunda birkaç önemli örnek verilir :

• Müslümanlar Mekke’de iken Kabe’ye yönelerek namaz kılarlardı. Medine’ye hicret ettikten sonra 16-17 ay kadar Kudüs’e yönelerek namaz kıldılar. Fakat Yahudiler, bu durumun kendilerinin üstünlüğünden kaynaklandığını iddia edince Bakara 144 – 150. Ayetleri ile Kıble yeniden Kabe’ye değiştirildi.
• Önceleri kocası ölen kadınların yeniden evlenmek için bekleme (iddet) süresi 1 yıldı. Sonra gelen Bakara 234. Ayetiyle bekleme süresi 4 ay 10 güne indirildi.
• Kuran’ın Kuran’ı neshi konusunda en önemli örnek İçkinin aşamalı olarak yasaklanmasıdır. Müslümanlar Medine’ye hicret ettikleri zaman şarap içiyor ve kumar oynuyorlardı. Bu konuda sorulan bir soruya karşılık Bakara 219 Ayeti bildirildi : «Sana şarap ve kumardan soruyorlar. De ki : “O ikisinde büyük günah vardır. İnsanlara bazı faydaları varsa da, zararları faydasından büyüktür.» Hz Ali’nin ifadesine göre bir sahabenin evinde kendilerine şarap sunulmuş ve sonra da namaz kılmışlardı. Ancak şarabın etkisiyle Hz Ali bazı Kuran ayetlerini yanlış okudu. Bunun üzerine Nisa 43 Ayeti bildirildi : «Ey inananlar. Sarhoşken, ne söylediğinizi bilene kadar namaza yaklaşmayın…» Bu ayetten sonra bazı Müslümanlar içkiyi terkettiler. Daha sonraları, Maide 90-92 Ayetleri ile “Şarap ve kumarın insanlar arasına düşmanlık ve kin soktuğu, Allah’ı anmaktan alıkoyduğu” gerekçesiyle içki ve kumar yasaklandı.

Hem Kuran ayetlerinde hem de Nesih örneklerinde görüldüğü gibi, Allah’ın Kuran’da bildirdiği bazı esaslarda ihtiyaçlara ve şartlara göre daha iyiye ve güzele doğru bir düzenleme olmuştur.